Oyun Terapisi Nedir

Söz konusu çocuklar olunca en doğal ve kendilerini rahat ifade edebildikleri ortam, yani oyunlarıdır. Oyun ve oyuncaklar aracılığı ile çocukların ihtiyaçlarını ifade etmelerine yoğunlaşan özel işleve oyun terapisi denir. Güvenli bir ortam yaratan eğitimli bir oyun terapisti ile çocuklar istedikleri gibi oynamaya cesaretlendirilirler. Bu işlevde çocukların duygusal problemlerini ifade etmelerine yönelik çok çeşitli oyuncaklar çocuklara sunulmuştur. Çocuklar; sanat, kum, hayal gücü gibi oyun terapisinin çeşitli araçlarını kullanarak kendilerini ifade etme şansına sahip olurlar. Oyun terapisi, travmatik deneyimler geçiren çocukların duygularına ulaşmayı sağlar. Bunlara nasıl mücadele edeceklerini öğretir. En çok uygulanan teknik rol oyunlarıdır. 6 yaşından büyük çocuklarda konuşma da yapılır. Oyun materyalleri: kuklalar, oyun evleri, minyatür tiyatrolar, oyun hamurları, kâğıt ve renkli kalemler. Zor deneyimler ve durumlar tekrar canlandırılır ya da figürlerle ve resimlerle ortaya konur. Çocuklar bu sayede negatif duygularını yeniden yaşarlar ve terapistin yardımıyla üzerinde çalışma şansı bulurlar. 5 yaşından büyük çocuklara, psikoterapi temelli oyun terapisi, anne-babanın ölümü, boşanma ve cinsel istismar gibi ağır deneyimler geçiren çocuklara yardımcı olur.

Ülkemizde pek çok terapist oyunu çocuklarla çalışırken kullanmaktadır. Ancak uygulamaların tamamını oyun terapisi olarak adlandırmak güçtür. Oyun terapisinin bu alanda eğitimlerini tamamlamış uzmanlar tarafından uygulandığı sayılı terapi merkezi vardır. Bunlardan biri olan Psikoloji İstanbul Psikologlarından Nilüfer Devecigil’e oyun terapisinin hangi problem alanlarında uygulandığını sorduk:

Neden çocuklara oyun terapisi?

Çocuklar oynamayı severler. Çocuklar duygularını büyükler gibi anlamlandıramadıkları gibi, duyguları hakkında büyükler gibi de konuşamazlar. Bu yüzden büyüklerle yapılan terapi şekli çocuklara uymaz. Oyun çocuklar için terapi anlamında kullanıldığında çocuk yaşadıklarını ve duygularını ifade etme ortamı bulur. Çocuklar oyun sırasında yaşadıklarının bir parçası olarak davranışlarını etkileyen kızgınlıklarını, korkularını, üzüntülerini, hayal kırıklıklarını yeniden yaratırlar. Oyun terapisinin avantajı, çocukların gelişimlerine uygun terapisel oyunu oluşturabilmelerindendir. Terapist ile çocuğun kurduğu terapisel ilişki ise, çocukların yaşadıkları stresli yoğun duygusal tecrübeyi yansıtan oyunu yarattıklarında kendilerini güvenli hissetmelerini sağlayan olan en önemli unsurdur.

Oyun Terapisi'nde ne olur?

Oyun terapisi yardımıyla çocuklar içsel dünyalarında mücadele ettikleri duygusal olaylarını bir araya toplayan oyun yaratabilirler. Bu tecrübeleri genelde çocuk sözel olarak dışa vuramaz. Çocuk yaratacağı oyuna uygun duygusal sorunlarını yansıtan oyuncakları seçer ve oyununu yaratır. Bu ifade ile başlayan oyun, oyun ilerledikçe gelişir ve sorunla ilgili anlama ve rahatlık sağlayana kadar devam eder.

Oyun terapisi çocuğa nasıl yardımcı olur?

Oyun terapisi sürecinde çocuk olaylarla ilgili bakış açılarını, davranışlarını değiştirebilir ve başkaları ile ilişkilerinden haz alır hale gelir. Çocuk oyun sırasında hayal kırıklıkları yaşadıkları olayları yeniden yaratmakla oyun sırasında bu tecrübeleri değiştirme fırsatı bulur ve böylece hem oyun tecrübeleri hem de hayattaki ilişki alışverişlerinden zevk alır hale gelebilir.

Oyun Terapisi'nin süreci nedir?

Oyun terapisinin süreci çocuğun geçmiş ve bugünde yaşadıkları olaylara yönelik çok çeşitli faktörlere bağlıdır. İki en önemli faktör, çocuğun gelişim olarak hangi gelişim çağında olduğu ve herhangi bir travma olduysa bu travmanın olduğu yaştır. Genellikle yaşanan olaydan sonra ne kadar çabuk terapiye gelinirse terapi süresi de o kadar kısa olur.

Oyun Terapisi çocuğun evde oynadığı oyundan farklı mıdır?

Evde ya da terapi de oyunun esas fonksiyonu aynı kalır. Çocuklar için oyun, bir anlamda yaşadığı dünyayı, insan ilişkilerini prova ettikleri doğal bir iletişim yoludur. Oyunun üç fonksiyonu vardır: İlk ikisi kavramsal ve fiziksel gelişim, diğeri ise duygusal dışavurum. Eğitimli bir oyun terapisti ile oyun duygusal amaca hizmet eder. Bu da çocuğun sağlığındaki dengede önemli rol oynar.

Anne babalar oyun terapisine katılabilir mi?

Oyun terapisinde ailenin katkısı en önemli unsurdur. Aile ile oyun terapisti arasındaki görüşme düzenli bir şekilde devam eder. Terapist uygun görürse kimi zaman aileyi de oyuna davet eder. Ayrıca terapist, ailelere çocuklarının terapi sırasındaki iyileşme süreçlerine yardımcı olacak ve terapi odası dışında uygulayabilecekleri tavsiyelerde bulunur.

Oyun terapisinin yardımcı olacağı psikolojik problemlerden bazıları neler olabilir?